Η ακμή είναι μια συχνή δερματική πάθηση που επηρεάζει περίπου 85% των ανθρώπων σε κάποια στιγμή της ζωής τους. Χαρακτηρίζεται από φλεγμονή αδένων του δέρματος, οι οποίοι παράγουν σμήγμα, ένα λιπαρό υγρό που βοηθά στη λίπανση του δέρματος. Όταν οι σμηγματογόνοι αδένες παράγουν πάρα πολύ σμήγμα, μπορεί να φράξουν τους πόρους του δέρματος. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε ανάπτυξη βακτηρίων, τα οποία μπορούν να προκαλέσουν φλεγμονή και φλυκταινίδια – σπυράκια ακμής.
Αιτίες ακμής
Η ακμή πιστεύεται ότι οφείλεται σε συνδυασμό παραγόντων, όπως:
- Ορμόνες: Οι ορμόνες του φύλου, όπως η τεστοστερόνη και οι οιστρογόνα, μπορούν να αυξήσουν την παραγωγή σμήγματος. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η ακμή είναι πιο συχνή κατά την εφηβεία, όταν τα επίπεδα των ορμονών του φύλου είναι υψηλά. Ωστόσο, η ακμή μπορεί να εμφανιστεί σε άτομα όλων των ηλικιών, συμπεριλαμβανομένων των ενηλίκων.
- Γενετική: Η ακμή μπορεί να οφείλεται σε γενετικούς παράγοντες.
- Σμηγματογόνοι αδένες: Οι άνθρωποι με ακμή έχουν συχνά υπερδραστήριους σμηγματογόνους αδένες. Αυτό σημαίνει ότι παράγουν περισσότερο σμήγμα από το κανονικό.
- Βακτήρια: Το βακτήριο P. acnes είναι ένα κοινό βακτήριο που ζει στο δέρμα. Σε άτομα με ακμή, το βακτήριο P. acnes μπορεί να πολλαπλασιαστεί και να προκαλέσει φλεγμονή.
- Αλλεργίες: Σε ορισμένες περιπτώσεις, η ακμή μπορεί να προκληθεί από αλλεργίες σε καλλυντικά, τρόφιμα ή φάρμακα.
Είδη ακμής
Η ακμή μπορεί να χωριστεί σε διάφορα είδη, ανάλογα με τη σοβαρότητά της και τα συμπτώματά της.
- Ήπια ακμή: Τα συμπτώματα της ήπιας ακμής περιλαμβάνουν μικρά σπυράκια και μαύρα στίγματα.
- Μεσαία ακμή: Τα συμπτώματα της μέτριας ακμής περιλαμβάνουν μεγαλύτερα σπυράκια, κύστεις και ουλές.
- Σοβαρή ακμή: Τα συμπτώματα της σοβαρής ακμής περιλαμβάνουν μεγάλα, φλεγμονώδη σπυράκια και κύστεις που μπορεί να αφήσουν ουλές.
Τρόποι αντιμετώπισης της ακμής
Η θεραπεία της ακμής εξαρτάται από τη σοβαρότητά της. Για ήπια ακμή, μπορεί να είναι αρκετή η τοπική θεραπεία με κρέμες ή τζελ. Για μέτρια ακμή, μπορεί να χρειαστεί να ληφθούν συνταγογραφούμενα φάρμακα, όπως αντιβιοτικά ή ρετινοειδή. Για σοβαρή ακμή, μπορεί να χρειαστεί να γίνει μικροχειρουργική επέμβαση για την αφαίρεση των κύστεων.
Κρέμες και τζελ για την ακμή
Οι κρέμες και τα τζελ για την ακμή περιέχουν διάφορες ουσίες που μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση της παραγωγής σμήγματος, στη μείωση της φλεγμονής και στην απομάκρυνση των νεκρών κυττάρων του δέρματος. Μερικές από τις πιο κοινές ουσίες που χρησιμοποιούνται σε κρέμες και τζελ για την ακμή περιλαμβάνουν:
- Ρετινοειδή: Τα ρετινοειδή είναι μια μορφή της βιταμίνης Α που βοηθούν στην απομάκρυνση των νεκρών κυττάρων του δέρματος και στη μείωση της φλεγμονής.
- Υπεροξείδιο του βενζολίου: Το υπεροξείδιο του βενζολίου είναι ένα αντιμικροβιακό που βοηθά στην καταπολέμηση των βακτηριδίων
- Αντιβιοτικά: Τα αντιβιοτικά χρησιμοποιούνται για τη μείωση της φλεγμονής και την καταπολέμηση των βακτηριδίων.
- Σεραμικά – κεραμίδια: Τα σεραμικά βοηθούν στην αποκατάσταση της φυσικής άμυνας του δέρματος και στην πρόληψη της ακμής.
Συστηματική θεραπεία για την ακμή
Για μέτρια έως σοβαρή ακμή, μπορεί να χρειαστεί να ληφθούν συνταγογραφούμενα φάρμακα από του στόματος. Μερικά από τα πιο κοινά συστηματικά φάρμακα για την ακμή περιλαμβάνουν:
- Αντιβιοτικά: Τα αντιβιοτικά χρησιμοποιούνται για τη μείωση της φλεγμονής και την καταπολέμηση των βακτηριδίων.
- Ρετινοειδή: Τα ρετινοειδή είναι μια μορφή της βιταμίνης Α που βοηθούν στην απομάκρυνση των νεκρών κυττάρων του δέρματος και στη μείωση της φλεγμονής. Συχνότερα χρησιμοποιούμενη είναι η ισοτρετινοΐνη.
- Αναστολείς της 5-α-ρεδουκτάσης: Οι αναστολείς της 5-α-ρεδουκτάσης μειώνουν την παραγωγή τεστοστερόνης, η οποία μπορεί να βοηθήσει στη μείωση της ακμής.
- Αναστολείς των ανδρογόνων: Οι αναστολείς των ανδρογόνων μειώνουν τα επίπεδα των ανδρογόνων στο σώμα, τα οποία μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση της ακμής.
Άλλες θεραπείες για την ακμή
Εκτός από την τοπική και συστηματική θεραπεία, υπάρχουν και άλλες θεραπείες που μπορούν να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση της ακμής. Μερικές από αυτές περιλαμβάνουν:
- Λειζερ
- Κρυοθεραπεία
- Δερμοαπόξεση:
- Θεραπεία με πλάσμα αίματος
Ολιστική αντιμετώπιση της ακμής
Η ακμή μπορεί να επηρεάσει την ψυχική και συναισθηματική υγεία του ατόμου. Ως εκ τούτου, είναι σημαντικό να λάβετε υπόψη την ψυχολογική πτυχή της ακμής κατά την επιλογή της θεραπείας.
Η ολιστική προσέγγιση της ακμής περιλαμβάνει την αντιμετώπιση των εξωτερικών και εσωτερικών παραγόντων που μπορεί να συμβάλλουν στην εμφάνιση της ακμής. Αυτή η προσέγγιση μπορεί να περιλαμβάνει:
- Τοπική θεραπεία: Η τοπική θεραπεία με κρέμες ή τζελ είναι η πιο κοινή μορφή θεραπείας για την ακμή.
- Συστηματική θεραπεία: Η συστηματική θεραπεία με φάρμακα από του στόματος μπορεί να χρειαστεί για μέτρια έως σοβαρή ακμή.
- Διατροφικές αλλαγές: Η υιοθέτηση μιας υγιεινής διατροφής μπορεί να βοηθήσει στη μείωση της ακμής.
- Αλλαγές στον τρόπο ζωής: Οι αλλαγές στον τρόπο ζωής, όπως η μείωση του στρες και η βελτίωση της υγιεινής του ύπνου, μπορούν επίσης να βοηθήσουν στη μείωση της ακμής.
Συνεργασία ιατρικών ειδικοτήτων
Εάν αντιμετωπίζετε ακμή, είναι σημαντικό να συμβουλευτείτε έναν ενδοκρινολόγο, έναν δερματολόγο και έναν διατροφολόγο. Ο ενδοκρινολόγος μπορεί να βοηθήσει στην αξιολόγηση των ορμονικών επιπέδων και να καθορίσει εάν η ακμή σας προκαλείται από ορμονικές ανισορροπίες. Ο δερματολόγος μπορεί να σας βοηθήσει να επιλέξετε την κατάλληλη θεραπεία για την ακμή σας. Ο διατροφολόγος μπορεί να σας βοηθήσει να κάνετε αλλαγές στη διατροφή σας που μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση της ακμής.
Take away points:
- Με την κατάλληλη θεραπεία πλέον κάθε μορφή ακμής θεραπεύεται. Δεν υπάρχει ακμή που να μην μπορεί πλέον να αντιμετωπιστεί με 100% επιτυχία.
- Η δυσκολία εντοπίζεται στην ανεύρεση των αιτιών που οδήγησαν στην ακμή και την αντιμετώπισή τους ώστε να μην υποτροπιάσει η πάθηση με το πέρας της θεραπείας. Συχνά βλέπουμε ασθενείς που ενώ είχαν “καθαρίσει” με λήψη ρετινοειδών στο παρελθόν, υποτροπιάζουν μετά από λίγα χρόνια με τη λήξη της θεραπείας.