Ροδόχρους νόσος – Άγχος και στρες

Το άγχος και το στρες προκαλούνται ως αντίδραση απέναντι σε διαφορετικά εξωτερικά και εσωτερικά ερεθίσματα, τους λεγόμενους στρεσογόνους παράγοντες. Αυτοί μπορεί να είναι η πίεση χρόνου, η έλλειψη ύπνου, προβλήματα στην οικογένειά ή στη δουλειά, τελειομανία και άλλα. Το άγχος και το στρες προκαλούν απελευθέρωση ορμονών που οδηγούν μεταξύ άλλων τελικά σε διαστολή των αιμοφόρων αγγείων και άρα σε ερυθρότητα στο πρόσωπο.

Το άγχος πιστεύεται ότι είναι ένας από τους σημαντικότερους εκλυτικούς παράγοντες της ροδόχρου νόσου, καθώς δημιουργείται ένας κύκλος άγχους, παραγωγής ορμονών στρες, έξαρσης της νόσου που οδηγεί σε επιπρόσθετο άγχος κ.ο.κ.. Πολλοί ασθενείς με ροδόχρου νόσο, επηρεάζονται από την εικόνα του δέρματός τους τόσο πολύ ώστε να αναγκάζονται να αποφύγουν κοινωνικές συγκεντρώσεις, να μείνουν για μέρες κλεισμένοι στο σπίτι μέχρι να περάσει η έξαρση της νόσου, ενώ δεν είναι λίγοι που φτάνουν στα όρια της κατάθλιψης. Αυτό δημιουργεί έναν ατέρμονο κύκλο από τον οποίο κανείς δύσκολα μπορεί να ξεφύγει. Αντί της απομόνωσης είναι πολύ καλύτερα να ασχοληθούμε ανοιχτά με το πρόβλημα, να ευαισθητοποιήσουμε το περιβάλλον μας και να μάθουμε όσο το δυνατόν περισσότερα για τη νόσο και τους τρόπους αντιμετώπισής της.

Απλές τεχνικές αντιμετώπισης του άγχους μπορεί να βοηθήσουν πολύ την κατάσταση. Ο επαρκής ύπνος, τουλάχιστον 7 ώρες καθημερινά, βοηθά στον έλεγχο του στρες. Μείωση της καθημερινής πρόσληψης καφεΐνης μπορεί επίσης να βοηθήσει αρκετά. Εξάλλου ο καφές ένας γνωστός εκλυτικός παράγοντας που οδηγεί σε έξαρση της νόσου. Μια υγιεινή και ισορροπημένη διατροφή βοηθάει ώστε να νιώθουμε καθημερινά ευεξία. Η ήρεμη και βαθιά αναπνοή χρησιμοποιώντας το διάφραγμα, σε αντίθεση με γρήγορη και ρηχή αναπνοή βοηθά συχνά στην αντιμετώπιση στρεσογόνων καταστάσεων. Τέλος, οι ενδορφίνες που παράγονται από την άσκηση μπορεί να είναι εξαιρετικά αποτελεσματικές. Μετά από μία κουραστική μέρα στη δουλειά, προτιμήστε να πάτε για ένα γρήγορα περπάτημα παρά να ξαπλώσετε στον καναπέ. Εξάλλου έχει αποδειχθεί ότι η καλή σωματική κατάσταση συνδέεται με αυξημένη αυτοεκτίμηση που οδηγεί σε μείωση του καθημερινού άγχους. Αν παρόλα αυτά παρατηρείτε ότι οι παραπάνω τεχνικές δεν είναι αρκετές, ότι η νόσος επηρεάζει σημαντικά την ζωή σας ώστε να αναγκάζεστε να αποφεύγετε φίλους και συγγενείς, καλύτερα να εμπιστευτείτε έναν ειδικό. Ένας ψυχολόγος ή ψυχοθεραπευτής θα σας βοηθήσει με ειδικές τεχνικές αντιμετώπισης του άγχους, το οποίο τελικά θα έχει σχεδόν σίγουρα και θετική επίπτωση και στην εμφάνιση του δέρματος του προσώπου σας. Περισσότερα για το άγχος, το στρες και την αντιμετώπισή τους θα δούμε στο σχετικό κεφάλαιο.

Ροδόχρους νόσος – Σωματική άσκηση και φυσική εργασία

Πολλοί ασθενείς όταν αποφασίσουν να ασχοληθούν σοβαρά με τη ροδόχρου νόσο, αποφασίζουν ταυτόχρονα να βελτιώσουν τη γενική κατάσταση της υγείας τους. Αυτό πολλές φορές συνεπάγεται την αύξηση της σωματικής δραστηριότητας, συχνότερα από όλα το τρέξιμο. Η σωματική όμως άσκηση είναι ένας από τους γνωστότερους εκλυτικούς παράγοντες που οδηγούν σε έξαρση της νόσου. Περίπου 80% των ασθενών με ροδόχρου νόσο αναφέρουν ότι η άσκηση οδηγεί σε επιδείνωση των συμπτωμάτων, με κοκκίνισμα του προσώπου που διαρκεί από λίγα λεπτά μέχρι και ημέρες. Τη σοβαρότερη επίπτωση φαίνεται ότι έχει η αερόβια άσκηση, όπως το τρέξιμο. Αυτός ο τύπος της άσκησης αυξάνει τις απαιτήσεις του σώματος σε οξυγόνο, που οδηγεί σε γρήγορη αναπνοή, αύξηση των καρδιακών παλμών, και διαστολή των αγγείων ώστε να βελτιωθεί η αιμάτωση του σώματος. Ακόμα, η έντονη αερόβια άσκηση οδηγήσει σε σημαντική αύξηση της θερμοκρασίας του σώματος, το οποίο οδηγεί αντιδραστικά σε αγγειοδιαστολή ώστε αυτή να επανέλθει στα φυσιολογικά επίπεδα.

Αυτό βέβαια δε σημαίνει ότι ασθενείς με ροδόχρου νόσο δεν πρέπει να γυμνάζονται. Μορφές ήπιας άσκησης, όπως το περπάτημα και το κολύμπι είναι προτιμότερες. Φροντίστε ώστε το περιβάλλον στο οποίο ασκείστε να είναι σχετικά ψυχρό. Αν γυμνάζεστε σε εσωτερικό χώρο φροντίστε ώστε να αερίζεται καλά, να υπάρχει ανεμιστήρας ή κλιματισμός. Αν παρατηρήσετε παρόλα αυτά ότι η θερμοκρασία σας ανεβαίνει, βάλτε μια υγρή πετσέτα στο λαιμό σας, πιείτε λίγο κρύο νερό ή κρατήστε στο στόμα σας για λίγη ώρα ένα παγάκι. Αν γυμνάζεστε σε εξωτερικό χώρο παρατηρήστε τον καιρό. Οι ακραίες συνθήκες όπως η πολύ ζέστη και το πολύ κρύο χειροτερεύουν τα συμπτώματα. Μη ξεχνάτε να φοράτε αντηλιακό.

Ιδανική άσκηση για ασθενείς με ροδόχρου νόσο είναι το κολύμπι σε δροσερό νερό, που διατηρεί τη θερμοκρασία του σώματός σας σε φυσιολογικά επίπεδα. Αν κολυμπάτε σε πισίνα φροντίστε ώστε τα επίπεδα του χλωρίου να είναι στα σωστά επίπεδα. Πολύ χλώριο ξεραίνει και ερεθίζει το δέρμα ενώ πολύ λίγο χλώριο αφήνει μικροοργανισμούς όπως μύκητες και βακτήρια να αναπτυχθούν, τα οποία χειροτερεύουν επίσης τη ροδόχρου νόσο.

Αποφύγετε να αθλείστε έντονα για πάνω από 45 λεπτά, προτιμήστε να μοιράσετε τις περιόδους κατά τις οποίες γυμνάζεστε μέσα στη μέρα, ώστε ιδανικά η κάθε περίοδος να μη διαρκεί περισσότερο από 15 λεπτά. Έτσι θα έχετε το ίδιο αποτέλεσμα, αποφεύγοντας να ζεσταθείτε πολύ. Δοκιμάστε ακόμα να εναλλάσσετε τις ασκήσεις, δηλαδή μπορείτε να τρέξετε ή να σηκώσετε βάρη για 15 λεπτά, να κολυμπήσετε για 15 λεπτά σε δροσερό νερό και να ξαναεπιστρέψετε στα βάρη ή το τρέξιμο αργότερα.

Τέλος μην ξεχνάτε ότι λίγη ερυθρότητα στο πρόσωπο είναι απόλυτα φυσιολογική κατά τη διάρκεια της άσκησης. Η ερυθρότητα του προσώπου προκαλείται από την φυσιολογική προσπάθεια του οργανισμού να μειώσει τη θερμοκρασία του πυρήνα του σώματος, που φυσιολογικά όταν αθλούμαστε είναι αυξημένη.

Ροδόχρους Νόσος – Εξωτερική θερμοκρασία

Ήλιος

Το ότι η ροδόχρους συνήθως εμφανίζεται μετά τα 20 με 30 και το ότι επηρεάζονται περισσότερο περιοχές που εκτίθενται συχνά στον ήλιο, αποτέλεσαν ένδειξη ότι στην παθογένειά της φαίνεται να παίζει σημαντικό ρόλο η συγκεντρωτική δράση της υπεριώδους ακτινοβολίας στο δέρμα. Η βλαπτική αυτή ακτινοβολία οδηγεί σε απελευθέρωση ελεύθερων ριζών που οδηγούν τελικά σε φλεγμονή, μια από της βασικότερες αιτίες εμφάνισης της ροδόχορυ νόσου. Η ευαισθησία του δέρματος στην ηλιακή ακτινοβολία, μπορεί να αυξάνεται από φάρμακα που πιθανώς παίρνει ο ασθενής.

Ακόμα, στην παθογένεια της ροδόχρου νόσου πιθανολογείται ότι συμμετέχει η βλάβη των μιτοχονδρίων. Τα μιτοχόνδρια είναι μικρά κυτταρικά οργανίδια που ευθύνονται για την παραγωγή ενέργειας του κυττάρου. Η βιταμίνη Β2, που είναι απαραίτητη για τη λειτουργία του μιτοχονδρίου, καταστρέφεται πολύ εύκολα όταν εκτεθεί στο φως, με αποτέλεσμα τη δυσλειτουργία των μιτοχονδρίων. Η βιταμίνη Κ και το συνένζυμο Q που είναι επίσης εξαιρετικά φωτοευαίσθητα, συμμετέχουν επίσης στο μεταβολισμό του μιτοχονδρίου. Συμπεραίνουμε λοιπόν ότι ο ήλιος μέσω της φλεγμονής και της δυσλειτουργίας των μιτοχονδρίων που προκαλεί συμβάλει στην εμφάνιση της ροδόχρου.

Ακόμα, η πολύωρη έκθεση στον ήλιο έχει ως αποτέλεσμα την άμεση αύξηση θερμοκρασίας του δέρματος, που οδηγεί επίσης σε αγγειοδιαστολή και τελικά σε ερύθημα.

Ζέστη

Ενώ για τους περισσότερους το καλοκαίρι είναι εποχή ξενοιασιάς και χαλάρωσης, για τους ασθενείς με ροδόχρου μπορεί να αποτελεί τη χειρότερη εποχή του χρόνου, τουλάχιστον όσο αφορά στο δέρμα τους. Σε μια έρευνα της Αμερικάνικης Κοινότητας Ροδόχρου Νόσου, το 85% των ασθενών ανέφεραν ότι η κατάσταση του δέρματός τους επηρεάζεται από τις αλλαγές του καιρού, ενώ οι μισοί περίπου από αυτούς ανέφεραν ότι τα συμπτώματα είναι χειρότερα το καλοκαίρι.  Όταν η θερμοκρασία του περιβάλλοντος είναι υψηλή, ο εγκέφαλός μας προσπαθεί να μειώσει τη θερμοκρασία του σώματός μας μεταφέροντας αίμα από τα όργανά μας στο δέρμα, ώστε να φύγει στο περιβάλλον. Η αύξηση όμως της ροής του αίματος στο δέρμα οδηγεί σε διογκωμένα αγγεία και επιδείνωση της νόσου.

Όταν οι ασθενείς προσαρμόσουν τις καθημερινές τους συνήθειες, τα συμπτώματα της ροδόχρου βελτιώνονται συνήθως σημαντικά, ή υποχωρούν πλήρως. Την μεγαλύτερη διαφορά φαίνεται ότι προκαλεί η αλλαγή στη θερμοκρασία του μπάνιου. Το καλοκαίρι λοιπόν για να προφυλαχθείτε από τις εξάρσεις τις νόσου αποφύγετε όσο γίνεται να κυκλοφορείτε έξω όταν έχει πολύ ζέστη, φροντίστε ο χώρος σας να κλιματίζεται, αποφύγετε άλλους παράγοντες που προκαλούν έξαρση της ροδόχρου όπως τα καυτερά φαγητά και την έντονη άσκηση και δώστε έμφαση στην θεραπεία που σας έχει δώσει ο δερματολόγος σας.

Κρύο

Από την άλλη μεριά, οι πολύ χαμηλές θερμοκρασίες φαίνεται να είναι εξίσου προβληματικές για τους ασθενείς με ροδόχρου. Πολλοί από τους ασθενείς αναφέρουν πολύ χειρότερα συμπτώματα το χειμώνα, και όχι λόγω του κρύου έξω, αλλά της μεταβολής κρύου – ζέστης όταν έρχονται σε κλειστό χώρο. Τον χειμώνα τείνουμε να κάνουμε επίσης καυτό μπάνιο και να καταναλώνουμε καυτά ροφήματα για να ζεσταθούμε. Αυτή η άμεση όμως επαφή με καυτές ουσίες επιδρά απευθείας στο κέντρο ρύθμισης της θερμοκρασίας του σώματός μας στο υποθάλαμο και οδηγεί σε αγγειοδιαστολή και ερύθημα. Οι χαμηλές θερμοκρασίες περιβάλλοντος ρίχνουν τη θερμοκρασία του σώματος, ο εγκέφαλός μας προσπαθώντας να διατηρήσει τις λειτουργίες των βασικών μας οργάνων αλλά και για να περιορίσει την απώλεια θερμότητας από το δέρμα, κλείνει τα μικρά αγγεία του δέρματος και απομακρύνει το αίμα από αυτά. Αν αυτό συνεχιστεί για πολύ ώρα, μειώνεται η παροχή οξυγόνου στο δέρμα. Αντιδραστικά, μόλις επανέλθει η θερμοκρασία περιβάλλοντος, το δέρμα μας αντιδρά υπερβολικά υπερδιαστέλλοντας τα αγγεία του προσώπου, οπότε και αυτό κοκκινίζει.

Όταν λοιπόν οι θερμοκρασίες πέφτουν φροντίστε να διατηρείτε το σώμα σου και κυρίως το πρόσωπό σας σχετικά ζεστό, χρησιμοποιώντας για παράδειγμα κασκόλ. Αποφύγετε τις μεγάλες διαφορές θερμοκρασίας εσωτερικού – εξωτερικού χώρου, μην κάθεστε απέναντι σε πηγές θερμότητας όπως τζάκι και καλοριφέρ και παρά το κρύο μην ξεχνάτε να χρησιμοποιείτε καθημερινά ενυδατική κρέμα και αντηλιακό. Παρά τη συννεφιά το χειμώνα, φτάνει στο δέρμα σας το μεγαλύτερο ποσοστό ακτινοβολίας (περίπου 80%).

Ροδόχρους Νόσος – Φάρμακα

Κορτιζόνη

Η χρήση κορτιζόνης έχει εξελιχθεί σε τεράστιο πρόβλημα όσο αφορά στη ροδόχρου. Κάποιοι ιατροί, δερματολόγοι και μη, δίνουν στους ασθενείς τους κρέμες κορτιζόνης για την αντιμετώπιση της ροδόχρου νόσου. Η κορτιζόνη, ενδείκνυται όμως μόνο για την κεραυνοβόλο ροδόχρου, η οποία είναι και εξαιρετικά σπάνια. Σε όλες τις άλλες περιπτώσεις, βοηθά για μικρό χρονικό διάστημα, συνήθως όσο τη χρησιμοποιεί ο ασθενής και μόλις διακοπεί η χρήση της το δέρμα επιστρέφει συχνά σε χειρότερη κατάσταση από ό, τι ήταν πριν. Ακόμη η μακροχρόνια χρήση κορτιζόνης για άλλες δερματοπάθειες του προσώπου, πχ. αλλεργική δερματίτιδα ή έκζεμα, οδηγεί σε μια πάθηση που μοιάζει με τη ροδόχρου, τη λεγόμενη δερματίτιδα από στεροειδή.

Αρχικά η κορτιζόνη έχει αντιφλεγμονώδη δράση και οδηγεί σε αγγειοσύσπαση των μικρών φλεβών του προσώπου. Έτσι η ερυθρότητα του προσώπου υποχωρεί. Συνεχής όμως χρήση για μήνες οδηγεί τελικά σε ατροφία του δέρματος και υποστροφή του κολλαγόνου. Τελικά το δέρμα γίνεται πολύ ευαίσθητο σε κάθε εξωτερικό παράγοντα όπως ο ήλιος, το κρύο και μικρόβια. Όσο συνεχίζεται η χρήση της κορτιζόνης το δέρμα γίνεται όλο και πιο λεπτό και ευαίσθητο. Τελικά με διάφορους μηχανισμούς απελευθερώνονται ουσίες που οδηγούν σε αγγειοδιαστολή και φλεγμονή.

Συνεπώς, παρά το ότι η κορτιζόνη αρχικά φαίνεται να βοηθάει στην ροδόχρου, μακροχρόνια προκαλεί ανεπανόρθωτη ζημιά. Μπορεί να χρειαστούν μήνες ως και χρόνια για να απεξαρτηθεί το δέρμα από αυτήν, χωρίς να είναι σίγουρο ότι οι βλάβες που έχει προκαλέσει θα επανέλθουν πλήρως. Συμπερασματικά λέμε κατηγορηματικά όχι στη χρήση κορτιζόνης για τη ροδόχρου νόσο, ούτε καν για μικρό χρονικό διάστημα.

Θεραπείες ακμής

Κάποιες φορές η ροδόχρους νόσος μπορεί να μοιάζει με την κοινή ακμή. Η ερυθρότητα, τα σπυράκια και η λιπαρότητα του δέρματος είναι χαρακτηριστικά και για τις δυο παθήσεις. Έτσι δεν είναι λίγες οι φορές που ο ασθενής είτε μόνος του είτε λόγω λάθους ενημέρωσης από ιατρό ή φαρμακοποιό ξεκινά θεραπεία για ακμή ενώ στην πραγματικότητα έχει ροδόχρου νόσο. Το αποτέλεσμα συνήθως δεν είναι τραγικό, καθώς πολλές θεραπείες είναι κοινές και για τις δυο παθήσεις. Οι περισσότερες όμως τοπικές θεραπείες της ακμής είναι αρκετά ερεθιστικές για το δέρμα και ενώ για την ακμή αυτό όχι μόνο δεν αποτελεί πρόβλημα, αλλά κάποιες φορές είναι και επιθυμητό, στη ροδόχρου νόσο κάθε ερεθισμός του δέρματος μπορεί να οδηγήσει σε περαιτέρω φλεγμονή και πρέπει να αποφεύγεται!

Σύμπλεγμα βιταμίνης Β

Το σύμπλεγμα βιταμινών που αποτελούν την βιταμίνη Β μπορεί να επηρεάσουν τη λειτουργία του εγκεφάλου και τη διάθεση. Έρευνες έχουν δείξει ότι οι βιταμίνες Β6 και Β12 είναι απαραίτητες για την καλή λειτουργία του νευρικού μας συστήματος. Άλλες έρευνες έχουν συνδέσει την εμφάνιση της νόσου Αλτσχάιμερ με έλλειψη βιταμίνης Β12. Η έλλειψη βιταμίνης Β στον οργανισμό έχει επίσης συνδεθεί με κατάθλιψη.

Τελευταία όμως είδαν το φως της δημοσιότητας έρευνες που έδειξαν ότι μεγάλες ποσότητες βιταμίνης Β2, Β3, Β6 και Β12 μπορεί σε ορισμένους ανθρώπους να οδηγήσουν σε έξαρση της ροδόχρου νόσου. Ο ακριβής μηχανισμός δεν είναι γνωστός. Φαίνεται ότι η βιταμίνη Β3 (νιασίνη) μπορεί να προκαλέσει ερυθρότητα του δέρματος, λόγω μάλλον της δράσης της στη διαπερατότητα των αγγείων. Μια υπερβιταμίνωση Β2 (ριβοφλαβίνη), Β6 (πυριδοξίνη) και Β12 (κυανοκοβαλαμίνη) μπορεί να επιδεινώσει την ακμή ή να προκαλέσει έξαρση της ροδόχρου νόσου, πιο συχνά σε γυναίκες.

Προσοχή λοιπόν στα συμπληρώματα διατροφής. Αν καταναλώνετε ήδη λαχανικά, μπανάνες, πατάτες, κοτόπουλο, αυγά, καρύδια ή σαρδέλες λαμβάνετε υπεραρκετές ποσότητες βιταμίνης Β. Αντίθετα με όσα νομίζουν πολλοί, η περισσότερη του φυσιολογικού κατανάλωση βιταμινών δεν κάνει καλό.

Άλλα

Πολλά φάρμακα προκαλούν δερματικές αντιδράσεις. Δε θα αναλύσουμε τον ακριβή μηχανισμό που το καθένα μπορεί να οδηγήσει σε έξαρση της ροδόχρου νόσου αλλά θα αναφέρουμε αυτά που συχνότερα οδηγούν σε αυτήν. Αν λαμβάνετε κάποιο από τα παρακάτω συζητήστε με τον παθολόγο σας αν το συγκεκριμένο χάπι μπορεί να διακοπεί ή να αντικατασταθεί από άλλο.

Τα συχνότερα φάρμακα που οδηγούν σε έξαρση των συμπτωμάτων είναι: νιτρώδη, βρωμοκρυπτίνη, ανταγωνιστές αντλίας ασβεστίου, χολινεργικά, κυκλοσπορίνη, δοξορουμπικίνη, ιντερφερόνη, νικοτινικό οξύ, νιασίνη, νιφεδιπίνη, νιτρογλυκερίνη, μορφίνη, οπιοειδή παυσίπονα, τριαμκινολόνη, προσταγλαδίνες, ριφαμπικίνη, ταμοξιφένη, TRH και βανκομυκίνη.

Στο φύλλο οδηγιών χρήσης του κάθε φαρμάκου αναφέρεται πάντα η δραστική του ουσία και η ομάδα στην οποία ανήκει. Ακόμα αναφέρονται οι συχνότερες ανεπιθύμητες ενέργειες. Ψάξτε για δερματικές αντιδράσεις. Προσπαθήστε να θυμηθείτε αν ταιριάζει χρονικά η έναρξη μιας θεραπείας με την εμφάνιση των συμπτωμάτων της ροδόχρου. Σε κάθε περίπτωση όμως μη δοκιμάσετε να διακόψετε αγωγή που σας συνέστησε ο ιατρός σας χωρίς πρώτα να τον συμβουλευτείτε.

Ροδόχρους Νόσος – Άλλες παθήσεις

Χρόνιος βήχας

Βήχας που διαρκεί περισσότερο από 8 εβδομάδες θεωρείται χρόνιος. Πιθανές αιτίες είναι η χρόνια βρογχίτιδα, το άσθμα, η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, λοιμώξεις, η κυστική ίνωση, χρόνια πνευμονική πνευμονοπάθεια πχ. από το κάπνισμα και άλλα. Ο μηχανισμός με τον οποίο ο χρόνιος βήχας μπορεί να οδηγήσει σε έξαρση της ροδόχρου νόσου δεν είναι απόλυτα γνωστός. Όταν βήχουμε η πίεση στον θώρακά μας αυξάνεται και μεταδίδεται στην καρδιά και την αορτή. Έτσι, το αίμα απομακρύνεται από το θώρακα και μεταφέρεται προς την περιφέρεια, στα αγγεία δηλαδή του δέρματος. Όταν αυτό συνεχίζεται για μεγάλο χρονικό διάστημα, τα αγγεία χάνουν την ελαστικότητά τους και δημιουργούνται τηλεαγγειεκτασίες. Αν λοιπόν υποφέρετε από χρόνιο βήχα, επισκεφτείτε έναν πνευμονολόγο, μπορεί να βγείτε διπλά κερδισμένοι!

Ηλικία και εμμηνόπαυση

Οι γυναίκες, αλλά και οι άνδρες σε μικρότερο φυσικά βαθμό έχουν οιστρογόνα. Όταν οι άνδρες περνούν την μέση ηλικία είναι τα επίπεδα των οιστρογόνων στο αίμα αυξάνουν και της τεστοστερόνης πέφτουν. Το περίεργο είναι ότι οι περισσότεροι πιστεύουν ότι στις γυναίκες τα οιστρογόνα πέφτουν με τον καιρό, κάτι το οποίο όμως δεν ισχύει. Η προγεστερόνη έχει δράση αντίθετη των οιστρογόνων. Μετά τα 30 τα επίπεδα της προγεστερόνης στις γυναίκες πέφτουν και των οιστρογόνων αυξάνουν, έτσι η επίδραση των οιστρογόνων γίνεται ακόμα πιο ισχυρή. Δεν είναι τυχαίο ότι η ροδόχρους νόσος εμφανίζεται συνήθως στα 30 στις γυναίκες και λίγο αργότερα στους άνδρες στους οποίους τα επίπεδα οιστρογόνων αυξάνονται μεταξύ 40 και 50.

Τα οιστρογόνα οδηγούν σε παραγωγή γαλακτικού οξέος. Αυτό οδηγεί σε αύξηση παραγωγής αμινολεβουλινικού οξέος και πορφυρίνης. Το αμινολεβουλινικό οξύ και η πορφυρίνη είναι τοξικά για τα μιτοχόνδρια, των οποίων η λειτουργία παίζει σημαντικό ρόλο όπως είδαμε στη ροδόχρου νόσο, και αυξάνουν την ευαισθησία του δέρματος στη υπεριώδη ακτινοβολία του ήλιου. Οι φλέβες είναι πολύ ευαίσθητες στη δράση των οιστρογόνων. Αυτό εξηγεί και το γιατί οι γυναίκες εμφανίζουν πολύ συχνότερα εκτός από ροδόχρου νόσο, κιρσούς και ευρυαγγείες στα πόδια. Αντισυλληπτικά που χρησιμοποιούνταν παλαιότερα και είχαν μεγάλες ποσότητες οιστρογόνων οδηγούσαν πολύ συχνά σε έξαρση της ακμής και της ροδόχρου νόσου.

Προϊόντα περιποίησης δέρματος

Ασθενείς με ροδόχρου νόσο έχουν συχνά λιπαρό δέρμα. Τα περισσότερα όμως κοινά καθαριστικά έχουν ακετόνη ή αλκοόλ που απομακρύνει το σμήγμα. Τα προϊόντα αυτά είναι πολύ ερεθιστικά για το δέρμα και σε συνδυασμό με έντονο τρίψιμο κατά τον καθαρισμό οδηγούν συχνά σε έξαρση της νόσου. Ακόμα ασθενείς με ροδόχρου νόσο καλό είναι να αποφεύγουν ισχυρά peelings με υψηλές συγκεντρώσεις α- υδροξυοξέων και σαλικυλικού οξέος τα οποία προκαλούν φλεγμονή και αύξηση της θερμοκρασίας του δέρματος τοπικά. Γενικά το δέρμα με ροδόχρου νόσο θέλει πολύ ήπια περιποίηση, τα καλλυντικά και οι δερματολογικές θεραπείες πρέπει να είναι κατάλληλα για ευαίσθητο δέρμα ώστε να αποφευχθεί κάθε ερεθισμός που οδηγεί σε ανεπιθύμητο ερύθημα. Περισσότερα για την περιποίηση του δέρματος θα δούμε στο κεφάλαιο Αντιμετώπιση.

Τσιγάρο και ροδόχρους νόσος

Τι γίνεται με το κάπνισμα; Το κάπνισμα και η σχέση του με τη ροδόχρου νόσο είναι ένα πολύ αμφιλεγόμενο θέμα, με πολλές αντικρουόμενες μεταξύ τους έρευνες και τους ασθενείς να διαλέγουν πλευρές σε αυτήν την άτυπη διαμάχη. Στα πλαίσια αυτού του κεφαλαίου θα αγνοήσουμε κάθε πιθανή συνέπεια του καπνίσματος για την υγεία μας και θα ψάξουμε το ποιες επιπτώσεις μπορεί να έχει αυτό στη ροδόχρου νόσο.

Πριν από λίγους μήνες ένας ασθενής μου, ορκιζόταν ότι λίγες μέρες αφού διέκοψε το κάπνισμα η ροδόχρους νόσος που είχε να εμφανιστεί από την εφηβεία, επέστρεψε και μάλιστα πανίσχυρη. Είναι γνωστό ότι η νικοτίνη είναι ισχυρός αγγειοσυσπαστικός παράγοντας, μικραίνει δηλαδή τη διάμετρο των αγγείων. Μπορεί να κανείς να υποθέσει ότι μικρότερη διάμετρος αγγείων στο πρόσωπο, οδηγεί σε μείωση της αιμάτωσης του δέρματος του προσώπου και άρα σε μείωση του ερυθήματος στη ροδόχρου νόσο. Από την άλλη πολλοί ασθενείς βλέπουν σημαντική βελτίωση της ποιότητας του δέρματός τους και βελτίωση της ροδόχρου αφού διακόψουν το κάπνισμα. Ας προσπαθήσουμε να δούμε τις υπάρχουσες θεωρίες και τις έρευνες που υποστηρίζουν την καθεμία.

Υπέρ του καπνίσματος

Είναι μέχρι στιγμής γνωστό ότι το κάπνισμα μειώνει την οξυγόνωση του δέρματος, με αρνητικές επιπτώσεις στην επούλωση των πληγών, ρυτίδες λόγω μείωσης του κολλαγόνου και της ελαστίνης, ενώ μπορεί να επιδεινώσει την ψωρίαση λόγω της χρόνιας φλεγμονής που προκαλεί.

Ο Andrew Basnett όμως, ανέφερε σε μελέτη του ότι στατιστικά οι περισσότεροι ασθενείς με ροδόχρου είναι μη καπνιστές. Η μελέτη δεν λέει ότι κάπνισμα προστατεύει από τη ροδόχρου, αλλά ότι στατιστικά οι μη καπνιστές ασθενείς είναι λιγότεροι. Μια εξήγηση θα μπορούσε να είναι ότι το τσιγάρο δρα ως ήπιο αντιφλεγμονώδες. Εξάλλου είναι γνωστή η αντιφλεγμονώδης δράση της νικοτίνης σε άλλες παθήσεις όπως η ελκώδης κολίτιδα. Ακόμα όπως είδαμε η νικοτίνη δρα αγγειοσυσπαστικά, μειώνει δηλαδή την διάμετρο των μικρών φλεβών στο δέρμα, μειώνοντας το ερύθημα.

Αρκετές επιδημιολογικές μελέτες έχουν επιβεβαιώσει τα παραπάνω δεδομένα, ότι δηλαδή περισσότεροι μη καπνιστές πάσχουν από ροδόχρου νόσο παρά καπνιστές.

Κατά του καπνίσματος

Παρά το γεγονός ότι το κάπνισμα έχει αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες, τουλάχιστον αρχικά, είναι γνωστό ότι μακροχρόνια μειώνει τα επίπεδα βιταμίνης C. Το κάπνισμα αποδεδειγμένα οδηγεί σε σχηματισμό ελεύθερων ριζών, ενώ η μείωση της βιταμίνης C δυσκολεύει την εξουδετέρωσή τους. Οι ελεύθερες ρίζες οδηγούν τελικά σε γενικευμένη φλεγμονή στο σώμα που φυσικά μπορεί να επεκτείνεται και στο δέρμα του προσώπου.

Ακόμα, η νικοτίνη μέσω της αγγειοσύσπασης που προκαλεί, μειώνει την αιμάτωση και την οξυγόνωση του δέρματος στην περιφέρεια. Αυτό πιθανώς να οδηγεί αντιδραστικά σε αγγειοδιαστολή και δημιουργία νέων αγγείων όταν η επίδραση της νικοτίνης σταματήσει και άρα σε έξαρση της ροδόχρου.

Σε μια άλλη μελέτη, οι ερευνητές έδειξαν ότι η ενεργοποίηση των υποδοχέων νικοτίνης φαίνεται να συνδέεται με σημαντική αύξηση του ασβεστίου μέσα στα κύτταρα, η οποία οδηγεί μέσω αλληλεπιδράσεων με άλλες ουσίες στη δημιουργία νέων αγγείων και πιθανώς στις τηλεαγγειακτασίες της ροδόχρου νόσου.

Τι ισχύει λοιπόν τελικά; Οι περισσότεροι ερευνητές φαίνεται να πιστεύουν ότι ενώ η νικοτίνη βραχυπρόθεσμα μειώνει το ερύθημα του προσώπου και βελτιώνει την εμφάνιση της ροδόχρου, μακροπρόθεσμα οδηγεί σε φλεγμονή και δημιουργία νέων μικρών αγγείων που την επιδεινώνουν. Εκτός των άλλων μακροπρόθεσμα θα έχετε σίγουρα όφελος από την διακοπή του καπνίσματος. Αν σκοπεύετε να κόψετε το κάπνισμα ή αν το κόψατε και η εμφάνιση του προσώπου σας χειροτέρευσε επισκεφτείτε τον δερματολόγο σας ώστε να κανονίσετε ένα σχέδιο δράσης. Συνήθως χρησιμοποιούνται αντισταθμιστικά αγγειοσυσπαστικές ουσίες τοπικά, όπως η τρυγική βριμονιδίνη.

Πηγή:

Κωνσταντίνος Σταματόπουλος, Ροδόχρους Νόσος, εκδόσεις iWrite

Το κείμενο αποτελεί τμήμα του δημοσιευμένου βιβλίου του δερματολόγου Κωνσταντίνου Σταματόπουλου “Ροδόχρους Νόσος” των εκδόσεων iWrite και τα πνευματικά του δικαιώματα προστατεύονται. Αντιγραφή και αναπαραγωγή του αποτελεί ποινικό αδίκημα και διώκεται νομικά.