Η ψωρίαση είναι μια χρόνια αυτοάνοση νόσος που προκαλεί την επιτάχυνση του κύκλου ζωής των επιφανειακών κυττάρων του δέρματος (κερατινοκυττάρων), οδηγώντας σε σχηματισμό ερυθρών ή λευκών πλακών. Η εγκυμοσύνη μπορεί να επιφέρει αλλαγές στη εξέλιξη της ψωρίασης, καθώς οι ορμονικές και ανοσολογικές μεταβολές επηρεάζουν την πορεία της νόσου. Σε αυτό το άρθρο θα εξετάσουμε τις επιπτώσεις της εγκυμοσύνης στην ψωρίαση, τις θεραπευτικές επιλογές και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι έγκυες γυναίκες με ψωρίαση.
Πώς επηρεάζει η εγκυμοσύνη την ψωρίαση;
- Βελτίωση: Περίπου το 70% των γυναικών με ψωρίαση βιώνουν βελτίωση των συμπτωμάτων τους κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Αυτό οφείλεται στις ορμονικές αλλαγές που καταστέλλουν το ανοσοποιητικό σύστημα, το οποίο παίζει ρόλο στην παθολογία της ψωρίασης.
- Επιδείνωση: Για το υπόλοιπο 30%, η ψωρίαση μπορεί να επιδεινωθεί ή να εμφανιστεί για πρώτη φορά κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.
- Εξάρσεις: Είναι συχνό η ψωρίαση να υποτροπιάσει μετά τον τοκετό, συνήθως μέσα στις πρώτες 6 εβδομάδες.
Πώς επηρεάζει η ψωρίαση την εγκυμοσύνη:
- Πρόωρος τοκετός, αποβολή, γονιμότητα: Yπάρχουν έρευνες που δείχνουν ότι ψωρίαση μπορεί να αυξήσει ελαφρώς τον κίνδυνο αποβολής, η πιθανότητα όμως παραμένει εξαιρετικά χαμηλή. Ακόμα φαίνεται ότι μέτρια και σοβαρή αρρύθμιστη ψωριασική νόσος μειώνει την γονιμότητα σε συνδυασμό και με άλλους προδιαθεσικούς παράγοντες.
Θεραπεία της ψωρίασης κατά την εγκυμοσύνη:
- Συζήτηση με τον γιατρό: Είναι σημαντικό να συνεργαστείτε με τον δερματολόγο και τον γυναικολόγο σας για να βρείτε την πιο ασφαλή και αποτελεσματική θεραπεία για την περίπτωσή σας. Αν δεν έχετε συλλάβει ακόμη, καλό θα ήταν να γίνει μια προσπάθεια σε συνεργασία με τον δερματολόγο να ρυθμιστεί η νόσος πριν την εγκυμοσύνη.
- Τοπικές θεραπείες: ΑΑλοιφές και κρέμες όπως τα κορτικοστεροειδή χαμηλής ισχύος και τα ενυδατικά είναι ασφαλείς για χρήση κατά την εγκυμοσύνη. Αποφεύγονται τα ρετινοειδή και τα προϊόντα που περιέχουν σαλικυλικό οξύ.
- Φωτοθεραπεία: Χρησιμοποιεί υπεριώδη ακτινοβολία για να επιβραδύνει την ανάπτυξη των κυττάρων του δέρματος. Η χρήση της PUVA (ψωραλένιο συν UVA) αποφεύγεται λόγω της πιθανής τοξικότητας.
- Συστηματικές θεραπείες: Τα περισσότερα συστηματικά φάρμακα, όπως η μεθοτρεξάτη και τα ρετινοειδή, είναι τερατογόνα και αντενδείκνυνται κατά την εγκυμοσύνη. Η κυκλοσπορίνη μπορεί να χρησιμοποιηθεί με προσοχή μόνο όταν τα οφέλη υπερτερούν των κινδύνων. Τα βιολογικά φάρμακα χρειάζονται περαιτέρω μελέτη για την ασφαλή χρήση τους στην εγκυμοσύνη. Υπάρχει βιολογικός παράγοντας που δεν περνά τον πλακούντειο φραγμό και θεωρείται πιο ασφαλής, αλλά και πάλι πρέπει να γίνει εκτενής συζήτηση με τον δερματολόγο.
Φυσικές θεραπείες:
- Ενυδάτωση: Η διατήρηση της ενυδάτωσης του δέρματος με ενυδατικές κρέμες χωρίς άρωμα μπορεί να ανακουφίσει τον κνησμό και την ξηρότητα.
- Συμβουλευτική και Εκπαίδευση: Η ενημέρωση των ασθενών σχετικά με τις πιθανές αλλαγές στην ψωρίαση κατά την εγκυμοσύνη και την περίοδο μετά τον τοκετό είναι σημαντική. Η σωστή εκπαίδευση μπορεί να βοηθήσει στη μείωση του άγχους και στη βελτίωση της συμμόρφωσης με τη θεραπεία.
- Υποστήριξη Ψυχικής Υγείας: Η ψωρίαση μπορεί να επηρεάσει σημαντικά την ψυχική υγεία, και η εγκυμοσύνη μπορεί να αυξήσει το άγχος. Η ψυχολογική υποστήριξη και η συμμετοχή σε ομάδες υποστήριξης μπορούν να είναι πολύτιμες.
- Διατροφή και Φροντίδα Δέρματος: Μια ισορροπημένη διατροφή και η σωστή φροντίδα του δέρματος μπορούν να βοηθήσουν στην διαχείριση της ψωρίασης. Οι γυναίκες πρέπει να ενθαρρύνονται να διατηρούν το δέρμα τους ενυδατωμένο και να αποφεύγουν ερεθιστικούς παράγοντες.
Η ψωρίαση κατά την εγκυμοσύνη είναι μια κατάσταση που απαιτεί προσεκτική διαχείριση και συντονισμό μεταξύ ασθενούς, δερματολόγου και γυναικολόγου. Η κατανόηση των επιπτώσεων της εγκυμοσύνης στην ψωρίαση και η επιλογή κατάλληλων και ασφαλών θεραπευτικών μεθόδων είναι κρίσιμες για την υγεία της μητέρας και του μωρού. Με την κατάλληλη υποστήριξη και καθοδήγηση, οι γυναίκες με ψωρίαση μπορούν να έχουν μια καθ’ όλα φυσιολογική εγκυμοσύνη.
Επιπλέον πηγές:
- Ελληνική Δερματολογική Εταιρεία
- Εθνική Ένωση Ασθενών με Ψωρίαση Ελλάδας
