Άφθες, τι είναι;
Οι άφθες είναι μικρές οι μεγαλύτερες εξελκώσεις στο βλεννογόνο. Οι άφθες έχουν χρώμα ερυθρό ή είναι λευκωπές.
Η διάρκειά τους ποικίλει από 1 έως και 10 ημέρες. Ο χρόνος επούλωσης εξαρτάται από τη θέση τους και την έκτασή τους.
Άφθες στο στόμα:
- άφθες στα χείλη: συνήθως στο εσωτερικό των χειλιών, μπερδεύονται συχνά με έρπη
- άφθες στη γλώσσα ή άφθες κάτω από τη γλώσσα: συχνές και πολύ επώδυνες
- άφθες στην υπερώα: πρόκειται για κανονικές άφθες στον ουρανίσκο, στο πάνω μέρος του εσωτερικού του στόματος, συνήθως χωρίς πόνο
- άφθες ούλων: σπανιότερη μορφή στα ούλα των δοντιών, σχετίζεται με συχνές ουλίτιδες
Σε σπανιότερες περιπτώσεις παρατηρούνται άφθες στις αμυγδαλές (βαθιά στο λαιμό) που προκαλούν μέχρι και αμυγδαλίτιδα. Άλλη θεωρεία υποστηρίζει ότι η αμυγδαλίτιδα προϋπάρχει και ίσως προκαλεί την εμφάνισή τους. Αντίστοιχα αναφέρεται και αμυγδαλίτιδα με άφθες στον φάρυγγα ή λαρυγγίτιδα με άφθες στο λάρυγγα. Μπορεί ακόμα να παρατηρηθούν πρησμένοι λεμφαδένες.
Οι άφθες του στόματος και ειδικά οι άφθες της γλώσσας είναι συχνό πρόβλημα ταλαιπωρεί πολλούς ασθενείς όταν βγαίνουν συχνά, ο πόνος φτάνει σε σημείο να δυσκολεύει την σίτιση.
- άφθες γενετικών οργάνων: χωρίζονται στις άφθες του πέους και άφθες του αιδοίου, καλό είναι να γίνεται διαφορική διάγνωση από τον έρπη
Οι άφθες στα γεννητικά όργανα είναι πρακτικά πολύ σπάνιες. Συνήθως έλκη στην περιοχή κλασικά στις γυναίκες πριν την περίοδο ή μετά από αυτήν οφείλονται σε έρπη.
Άφθες, αίτια
Ο ακριβής μηχανισμός που προκαλούνται οι άφθες δεν είναι γνωστός. Περιστασιακή εμφάνισή τους είναι άνευ σημασίας παρατηρούνται μετά από ίωση, πυρετό ή άλλο στρες του οργανισμού.
Αν όμως βγάζεις άφθες πολύ συχνά καλό είναι να ελέγξεις την κατάσταση της ανοσίας του. Πιστεύεται ότι υποτροπιάζουσες άφθες μπορεί να συνδέονται με αυτοάνοσο νόσημα (όπως θυρεοειδίτιδα) ή άλλες καταστάσεις μειωμένης ανοσίας όπως η εγκυμοσύνη και ο θηλασμός αλλά και σε παθήσεις όπως HIV (AIDS), λευχαιμία ή μετά από χημειοθεραπεία.
Χρόνιοι ερεθισμοί όπως το τσιγάρο (ακόμα και το ηλεκτρονικό), στραβά δόντια, σκληρές τροφές έχουν σχετιστεί με επαναλαμβανόμενες, επίμονες άφθες.
Άλλοι παράγοντες στους οποίους μπορεί να οφείλονται είναι χημικοί όπως η ασπιρίνη και το αλκοόλ, αλλεργίες σε φάρμακα και μυκητιάσεις ή άλλες λοιμώξεις (αν και οι άφθες δεν είναι κολλητικές, οι λοιμώξεις που τις προκαλούν μπορεί να είναι μεταδοτικές).
Η διατροφή ίσως παίζει σημαντικό ρόλο στην εμφάνισή τους καθώς δίαιτα που οδηγεί σε έλλειψη βιταμίνης C, Β12, φολικού οξέος έχει σχετιστεί με συχνή εμφάνισή τους.
Οι νέοι και τα παιδιά φαίνεται ότι είναι πιο επιρρεπή, ενώ δεν είναι σπάνιες οι άφθες στα βρέφη και τα μωρά.
Άφθες, αντιμετώπιση
Η αντιμετώπιση είναι ίδια για τις άφθες στη γλώσσα, στα χείλη ή αλλού.
Οι άφθες αντιμετωπίζονται συμπτωματικά καθώς δεν υπάρχει φάρμακο ή άλλη θεραπεία που καταπολεμά την αιτία τους.
Χρόνιες άφθες που επιμένουν πάνω από 2 εβδομάδες ή που πιθανώς δεν πονάνε πρέπει να διερευνηθούν από ιατρό, δερματολόγο ή στοματολόγο καθώς σπάνια μορφές καρκίνου μπορεί να μοιάζουν κλινικά με άφθες.
Μιας και δεν υπάρχει αποτελεσματική πλήρης θεραπεία ο καθένας δοκιμάζει βότανα και γιατροσόφια όπως αλόη, γιαούρτι, μαγειρική σόδα, μέλι, μελάνι, φασκόμηλο και χαμομήλι. Η αποτελεσματικότητα των εναλλακτικών και ομοιοπαθητικών θεραπειών δεν μπορεί να αξιολογηθεί καθώς έτσι και αλλιώς οι άφθες υποχωρούν αυτόματα.
Εκτός από τις παραπάνω φυσικές θεραπείες για ανακούφιση των συμπτωμάτων βοηθάνε τοπικά αναισθητικά όπως η λιδοκαΐνη.
Αποδεδειγμένα βοηθάει η διακοπή του καπνίσματος ενώ ως πρόληψη βοηθάει η βελτίωση της ανοσίας του οργανισμού με σωστή διατροφή και λιγότερο στρες.
Αν έχεις λοιπόν άφθες και δεν ξέρεις τι να κάνεις η πρώτη συμβουλή είναι υπομονή, δοκίμασε τις παραπάνω φυσικές ή φαρμακευτικές θεραπείες ενώ αν οι άφθες επιμένουν ή αν βγάζεις πολύ συχνά άφθες επισκέψου τον δερματολόγο σου.