Τριχόπτωση και ορμόνες
Σύμβολο θηλυκότητας: τα μαλλιά είναι μέρος του ποιες είμαστε και του πώς παρουσιάζουμε τον εαυτό μας στον κόσμο.
Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η αραίωση των μαλλιών πάντα μας προβληματίζει.
Η απώλεια μαλλιών μπορεί να είναι οδυνηρή, και δυστυχώς, είναι κάτι που λίγο -πολύ όλοι μας τελικά αντιμετωπίζουμε καθώς μεγαλώνουμε. Στην πραγματικότητα είναι ένα σύμπτωμα εσωτερικών αλλαγών στο σώμα.
Ίσως θεωρηθεί από μερικούς ένα αναπόφευκτο σημάδι γήρανσης ή μια φυσιολογική αντίδραση στο στρες.
Ωστόσο, η τριχόπτωση συχνά σχετίζεται με ενδοκρινικές ανισορροπίες.
Ποιον ρόλο παίζουν οι ορμόνες στην υγεία των μαλλιών και στην τριχόπτωση;
Ο κύκλος ανάπτυξης της τρίχας
Οι αλλαγές στα μαλλιά μπορεί να προκύψουν λόγω αλλοιώσεων της ίδιας της ίνας της τρίχας, του κύκλου ανάπτυξης της τρίχας ή/και του θύλακα της τρίχας -δηλαδή το τμήμα της τρίχας κάτω από την επιφάνεια του δέρματος.
Ο θύλακας της ανθρώπινης τρίχας είναι μια ενδιαφέρουσα δομή:
Οι θύλακες είναι απίστευτα παραγωγικοί, βρίσκονται συνεχώς σε έναν εναλλασσόμενο κύκλο ανάπτυξης μεταξύ της τελογενούς φάσης (φάση ανάπαυσης) και της αναγενούς φάσης (φάση ανάπτυξης).
Άγχος και τριχόπτωση
Όλοι γνωρίζουμε ότι το άγχος είναι κακό για εμάς, συμπεριλαμβανομένων και των μαλλιών μας. Για το πούμε απλά, το άγχος κάνει τα μαλλιά μας να πέφτουν.
Αυτό οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στο ότι το άγχος μας θέτει σε λειτουργία επιβίωσης και η κυκλοφορία του αίματος εκτρέπεται σε σημαντικό βαθμό από το δέρμα, τη διαδικασία της πέψης, τον ύπνο, την ανάπτυξη κ.λπ., έτσι ώστε η ενέργεια να μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη μάχη ή τη φυγή.
Και ας είμαστε ειλικρινείς, το σώμα μας δεν θεωρεί ότι τα μαλλιά είναι απαραίτητα για την επιβίωσή μας.
Όλοι γνωρίζουμε ότι το άγχος είναι κακό για εμάς, συμπεριλαμβανομένων και των μαλλιών μας. Για το πούμε απλά, το άγχος κάνει τα μαλλιά μας να πέφτουν.
Αυτό οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στο ότι το άγχος μας θέτει σε λειτουργία επιβίωσης και η κυκλοφορία του αίματος εκτρέπεται σε σημαντικό βαθμό από το δέρμα, τη διαδικασία της πέψης, τον ύπνο, την ανάπτυξη κ.λπ., έτσι ώστε η ενέργεια να μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη μάχη ή τη φυγή.
Και ας είμαστε ειλικρινείς, το σώμα μας δεν θεωρεί ότι τα μαλλιά είναι απαραίτητα για την επιβίωσή μας.
Οι ορμόνες του στρες όπως η κορτιζόλη μπορούν να στοχεύσουν και να βλάψουν τον θύλακα της τρίχας. Επιπλέον, το άγχος που προκύπτει από την ίδια την τριχόπτωση επιδεινώνει και διαιωνίζει τον φαύλο κύκλο αιτίας-αποτελέσματος.
Αφιερώστε λοιπόν λίγο χρόνο για να εντοπίστε το άγχος σας και προσπαθήστε να ενσωματώσετε στρατηγικές μείωσης του στρες στην καθημερινότητά σας.
Ορμόνες φύλου – Σημαντικές όχι μόνο για την αναπαραγωγή
Τριχόπτωση μετά τον τοκετό / την εγκυμοσύνη
ΕΓΚΥΜΟΣΥΝΗ: Θυμάσαι όλα αυτά τα μαλλιά που δεν έχασες όταν ήσουν έγκυος;
Όλες θυμόμαστε τα πλούσια μαλλιά της εγκυμοσύνης– τόσο δυνατά, πυκνά και λαμπερά.
Η εγκυμοσύνη αυξάνει τον αριθμό των τριχοθυλακίων στην αναγενή φάση, αυτήν της ανάπτυξης.
Η ενισχυμένη παροχή οιστραδιόλης και προγεστερόνης στην εγκυμοσύνη θρέφει ιδιαίτερα τα μαλλιά, επιμηκύνει τη φάση ανάπτυξης της τρίχας και αποτρέπει την τριχόπτωση.
Για αυτό δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι μετά την εγκυμοσύνη, κάποιους μήνες μετά τον τοκετό, όταν οι ορμόνες προσπαθούν να εξισορροπηθούν ξανά και να προσαρμοστούν σε ένα «νέο φυσιολογικό κύκλο», τα μαλλιά πέφτουν μαζικά.
Συνήθως όμως, εάν εμφανιστεί απώλεια μαλλιών κατά την περίοδο μετά τον τοκετό, οι περισσότερες γυναίκες θα βιώσουν πλήρη αποκατάσταση της εικόνας, αν και η διαδικασία μπορεί να είναι αργή.
Θα πρέπει, ωστόσο, να ελέγξουν και άλλες αιτίες όπως η λειτουργία του θυρεοειδούς, η αναιμία, ο χαμηλός σίδηρος, η ανεπάρκεια βιταμινών, όπως θα εξηγήσουμε παρακάτω.
ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ ΚΑΙ ΤΡΙΧΟΠΤΩΣΗ
Όταν τα επίπεδα της οιστραδιόλης και της προγεστερόνης πέφτουν στην εμμηνόπαυση, οι εξάψεις και οι νυχτερινές εφιδρώσεις δεν είναι τα μόνα συμπτώματα που εμφανίζονται σταδιακά ή ξαφνικά.
Αυτό το οποίο πολλές γυναίκες αγνοούν και είναι απροετοίμαστες να αντιμετωπίσουν, είναι η τριχόπτωση. Και όπως και η μετά τον τοκετό τριχόπτωση, έχει να κάνει με τις ορμόνες. Ωστόσο, σε αντίθεση με την περίοδο μετά τον τοκετό, η τριχόπτωση στην εμμηνόπαυση είναι μη αναστρέψιμη, εκτός εάν εισαχθεί θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης ή τοπικές θεραπείες, που εφαρμόζονται από εξειδεικευμένο δερματολόγο.
Τα οιστρογόνα αυξάνουν τον χρόνο που περνούν τα μαλλιά στη φάση της ανάπτυξης, επομένως όταν τα οιστρογόνα μειώνονται, τα μαλλιά χάνουν αυτά την προστασία.
Επιπλέον, η ανδρογονική δράση της τεστοστερόνης μπορεί επίσης να ενταθεί – ο μεταβολίτης της τεστοστερόνης, η διυδροτεστοστερόνη (DHT) μπορεί να οδηγήσει προοδευτικά σε ασθενέστερα μαλλιά λόγω της αδυναμίας του ωοθυλακίου να αναπτυχθεί.
ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΠΟΛΥΚΥΣΤΙΚΩΝ ΩΟΘΗΚΩΝ ΚΑΙ ΤΡΙΧΟΠΤΩΣΗ
Το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών είναι μια κοινή γυναικεία ενδοκρινική διαταραχή που χαρακτηρίζεται από μια ομάδα συμπτωμάτων, με την υπερανδρογοναιμία, δηλαδή την αύξηση των ανδρογόνων (τεστοστερόνη, ανδροστενδιόνη, DHEA-S, 17-OH προγεστερόνη, προλακτίνη) στο αίμα, να βρίσκεται στο επίκεντρο.
Στο σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών, οι γυναίκες παρατηρούν τριχόπτωση ενώ ταυτόχρονα αναπτύσσεται τριχοφυΐα σε μέρη που δεν είναι επιθυμητή -πρόσωπο, πηγούνι, στήθος και πλάτη.
Αν και δεν υπάρχει γενική θεραπεία για το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών, η αντιμετώπιση συνήθως επικεντρώνεται στη διαχείριση των συμπτωμάτων.
Σημαντικό είναι να πραγματοποιηθεί εργαστηριακή εξέταση για τα ανδρογόνα αλλά και για τα επίπεδα της γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης (HbA1c) και της ινσουλίνης, μιας και η ανάπτυξη του συνδρόμου έχει συνδεθεί με την αντίσταση στην ινσουλίνη και την υπερινσουλιναιμία.
Φερριτίνη, σίδηρος και τριχόπτωση
Εάν σκεφτούμε τον σίδηρο σαν το εμπόρευμα στη βιτρίνα ενός καταστήματος, η φερριτίνη είναι η αποθήκη του εμπορεύματος. Η φερριτίνη ορού είναι ένα ισχυρό εργαλείο ελέγχου για την έλλειψη σιδήρου, την σιδηροπενία.
Όσοι από εμάς βιώσαμε κάποια στιγμή αναιμία -με αίτια τη διατροφή, τις βαριές περιόδους ή απλά, την κληρονομικότητα, είμαστε όλοι εξοικειωμένοι με τα συμπτώματα που αυτή συνοδεύεται: νιώθαμε πραγματικά κουρασμένοι, ίσως να ήμασταν χλωμοί, να νιώθαμε αρρυθμίες ή να υποφέραμε από πονοκεφάλους.
Αν και η τριχόπτωση δεν είναι το πιο κοινό σύμπτωμα της σιδηροπενίας, επηρεάζει περίπου τους μισούς από αυτούς με χαμηλά αποθέματα φερριτίνης.
Οι θύλακες των τριχών στην πραγματικότητα εξαρτώνται άμεσα από τη φερριτίνη. Όταν το σώμα έχει χαμηλή περιεκτικότητα σε σίδηρο, μπορεί να ¨τραβήξει¨ τη φερριτίνη από μέρη όπως τα τριχοθυλάκια, τα οποία δεν θεωρούνται τόσο σημαντικά όσο, ας πούμε, η παραγωγή ερυθρών αιμοσφαιρίων. Το αποτέλεσμα που προκύπτει είναι η χρόνια τριχόπτωση.
Εάν η τριχόπτωση σχετίζεται με την ανεπάρκεια σιδήρου, η διόρθωση της σιδηροπενίας θα πρέπει να επιτρέψει την ανάπτυξη των μαλλιών. Ο έλεγχος για τυχόν χαμηλά επίπεδα φερριτίνης ορού είναι πολύ σημαντικός.
ΘΥΡΕΟΕΙΔΗΣ ΚΑΙ ΤΡΙΧΟΠΤΩΣΗ
Οι θυρεοειδικές ορμόνες ρυθμίζουν σχεδόν κάθε διαδικασία στο σώμα.
Όταν ο θυρεοειδής υπολειτουργεί, όταν υπάρχει δηλαδή υποθυρεοειδισμός, ο μεταβολισμός μας επιβραδύνεται και οι λιγότερο σημαντικές λειτουργίες του σώματος λαμβάνουν λιγότερη προσοχή. Δυστυχώς, τα μαλλιά (και το δέρμα) συνήθως υποφέρουν πρώτα. Στον υποθυρεοειδισμό, τα μαλλιά τείνουν να είναι ξηρά, εύθραυστα, θαμπά και διάχυτα αραιωμένα – ακόμη και οι τρίχες των φρυδιών μπορεί να πέσουν!
Όταν ισχύει το αντίστροφο και παράγονται μεγάλα ποσά από θυρεοειδικές ορμόνες, σε περίπτωση δηλαδή υπερθυρεοειδισμού, πάλι θα παρατηρηθεί πολύ συχνά τριχόπτωση.
Τα συνοδά συμπτώματα των νόσων του θυρεοειδούς είναι αισθητά στα επίπεδα ενέργειας και στη διάθεση. Ο υποθυρεοειδισμός τείνει να κάνει τους ανθρώπους να αισθάνονται κουρασμένοι, νωθροί, να εμφανίζουν κατάθλιψη και δυσκοιλιότητα.
Ο υπερθυρεοειδισμός μπορεί να εκδηλωθεί με άγχος, προβλήματα ύπνου, ανησυχία και ευερεθιστότητα. Εάν υπάρχουν παρόμοια συμπτώματα, ελέγξτε τα επίπεδα των ορμονών του θυρεοειδούς και μιλήστε με την ενδοκρινολόγο σας.
Στις περισσότερες περιπτώσεις, η τριχόπτωση αποκαθίσταται μόλις αντιμετωπιστούν οι ανωμαλίες του θυρεοειδούς.
Βιταμίνη D και τριχόπτωση
Η βιταμίνη D είναι ένα σημαντικό θρεπτικό συστατικό που είναι απαραίτητο για το ανοσοποιητικό μας, την υγεία των οστών και πολλές άλλες διαδικασίες. Αναφορικά με τα μαλλιά, στην πραγματικότητα βοηθά στη δημιουργία νέων τριχοθυλακίων, παίζοντας ρόλο στην αναγενή φάση της ανάπτυξης.
Το κάνει ρυθμίζοντας την έκφραση των γονιδίων που απαιτούνται για τον κύκλο των τριχοθυλακίων. Ένας αριθμός συμπτωμάτων, όπως η τριχόπτωση, μπορεί να εμφανιστεί όταν το σώμα στερείται αρκετής βιταμίνης D.
Επιπλέον, οι ασθενείς με γυροειδή αλωπεκία, μια αυτοάνοση πάθηση που προκαλεί εστιακή απώλεια μαλλιών, έχουν επίσης σημαντικά χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D στο αίμα.
Βιταμίνη Β12 και τριχόπτωση
Για να διατηρήσουμε ενεργείς τους θύλακες των τριχών, χρειαζόμαστε καλή κυκλοφορία του αίματος μιας και τα πλούσια σε οξυγόνο ερυθρά αιμοσφαίρια τροφοδοτούν τους θύλακες των τριχών.
Η βιταμίνη Β12, γνωστή και ως κοβαλαμίνη, κάνει ακριβώς αυτό – προάγει την υγιή ανάπτυξη των μαλλιών βοηθώντας στην παραγωγή αυτών των ερυθρών αιμοσφαιρίων.
Η βιταμίνη Β12 ονομάζεται «η βιταμίνη της ενέργειας» και είναι λογικό ότι η έλλειψή της εκτός από την τριχόπτωση, μπορεί να εκδηλωθεί με αδυναμία και κόπωση – συμπτώματα που φαίνεται να επικαλύπτονται με άλλους τύπους ελλείψεων που περιγράφονται παραπάνω.
Η ανεπάρκεια Β12 είναι συνήθως πιο εμφανής σε άτομα με προβλήματα στο γαστρεντερικό σύστημα (χαμηλό οξύ στο στομάχι, γαστρίτιδα ή κοιλιοκάκη), σε ενήλικες μεγαλύτερης ηλικίας, vegans, χορτοφάγους, μετά από υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ αλλά και σε περίπτωση μεταλλάξεων στο γονίδιο MTHFR.
Η βιταμίνη Β12 βρίσκεται σε τρόφιμα ζωικής προέλευσης, όπως το κρέας και τα γαλακτοκομικά
Κλινική αξιολόγηση της τριχόπτωσης–
Μιλήστε με την ενδοκρινολόγο σας!
Πρόσθετες ερωτήσεις που μπορεί να σας ζητηθούν για να περιοριστεί η διαφορική διάγνωση είναι:
- Πότε ξεκίνησε η τριχόπτωση; Μια ξαφνική εμφάνιση τριχόπτωσης μπορεί να υποδηλώνει κάποια ανωμαλία στον κύκλο ανάπτυξης της τρίχας.
- Πού είναι πιο έντονη η τριχόπτωση; Η τριχόπτωση μπορεί να είναι εστιακή ή διάχυτη.
- Πώς είναι η διατροφή σας; Αποφεύγετε κάποια τρόφιμα;
Με την κατάλληλη αξιολόγηση και τον κατάλληλο εργαστηριακό έλεγχο από τον ενδοκρινολόγο για ορμονικές ανισορροπίες ή διατροφικές ελλείψεις,
η βοήθεια είναι καθ’ οδόν!